Daily Archives: 28 Haziran 2022

GÖĞE BAKAN KOCAKARI; TEMMUZ 2022

Mısır takvimine göre yılın ilk günü Temmuz ayının yirmisidir, çünkü bu gün gökyüzünde Sirius yıldızının en parlak göründüğü gündür. Yıllık Nil nehri taşkınları da bu tarihlere denk gelir, Nil Nehrinin bu coğrafyada ne kadar hayati bir önem taşıdığını hatırlarsak, eski Mısır uygarlıklarının bu tarihi yılın başı olarak değerlendirmesinin ne kadar anlamlı olduğunu kolayca anlayabiliriz. Sirius Yıldızı (Akyıldız) gökyüzünde güneş ve aydan sonra görülen en parlak cisimdir ve aslında çıplak göle görülen, bizim güneşimizin 2 katı büyüklüğünde bir beyaz cücedir, hemen her antik toplumda bir efsaneye konu olmuştur. Özellikle antik Mısır uygarlıklarında çok önemli bir yere sahiptir, dünyanın hemen her yerindeki antik uygarlıklarda sirius yıldızı için düzenlenmiş ritüeller mevcuttur, bir çoğunda Siriusun gazabından kurtulmak için kurbanlar kesilir.

Anadolu’da halk arasında isimleri olan bir çok rüzgarlı gün olsa da artık son yıllarda iklim değişikliği çok belirgin bir biçimde hayatlarımızı etkiliyor, mevsimler bilindik kurallara uygun gitmiyor. Bütün dileyebileceğim, inşallah bir taraftan sel, diğer taraftan orman yangını haberleri almayacağımız bir yaz geçirmek. Gökyüzünün atmosfer üzerindeki katmanlarında ise işler daha alışıldık şekilde yürüyor. Dolunay 13 Temmuz günü Oğlak burcunda, yeniay ise 29 Temmuz günü Aslan burcunda gerçekleşecek. Dolayısıyla ay döngülerine göre düzenlenmiş olan Hicri takvime göre 30 Temmuz’da Zilhicce ayı bitip Muharrem ayı başlıyor. Bu yıl kurban bayramı da 8-12 Temmuz günlerine denk geliyor.

Temmuz ayı, yaz günleridir. Eski Türkçede Tamu-z kelimesi, “çok sıcak” ve “cehennem” anlamına gelirdi, Türkçede ayrıca bu aya “orak ayı” veya “ot ayı” denmektedir. Ayrıca sözcüğün kökeni olan Tammūz, bir Babil ve Asur tanrısıdır (Sümerler’de Dumuzi olarak bilinir). Verimlilik tanrısı olan bu tanrının, baharda doğaya can verdiğine inanılırdı.  Bu isimlerin ne kadar anlamlı olduğunu toprakla biraz olsun uğraşan herkes kolayca anlayacaktır. Dumuzi, Sümerlerin çoban tanrısıdır. Kitabı mukaddeste (Hezekiel 8:14)  bereket tanrısı olarak adı geçmektedir.

Sümer destanı “Çoban ile Çiftçi arasındaki anlaşmazlıkta” her ikisi de tanrıça İnanna’ya talip olan Dumuzi ile Enkidu arasındaki çekişme konu edinilmektedir. İnanna’nın ağabeyi Utu çoban tanrı Dumuzi’yi kardeşine münasip görürken tanrıça  tarım tanrısı Enkidu’yu ancak sonunda Dumuzi ile evlenmiştir.

Ayrıca  Dumuzi’nin rüyası adlı destanda ve “İştar’ın İnişi” adlı efsanede baş roldedir.

İştar ve Dumuzinin hikayesinde yılın yarısında yaprakların yeşil, diğer yarısında ise dökülmesinin nasıl olduğunu anlatılır. Dumuzi ölüp yer altına girdiğinde karısı İştar peşinden gider, geri dönüş yolunu da bulmuştur. Ancak bir şekilde kocasına sinirlenir ve iblislere onu tekrar yeraltına götürmelerini emreder. Daha sonra pişman olur ve yılın altı ayı kız kardeşi ile dönüşümlü olarak yeraltında bulunmasını sağlar. Böylece Dumuzi kış aylarında yarım yıl yeraltında kaldıktan sonra bahar aylarında yeryüzüne çıkar ve tekrar karısıyla birleşir.  Bu dönemde ağaçlar yeşillenir, hayvanlar çoğalır, doğa uyanır ve bereketlenir. Gılgamış destanında Sümer krallarının Çoban Tanrısı Dumuzi’nin soyundan geldiğinden bahsedilmektedir.

Bence hikayesi en güzel ay isimlerinden biridir.

Temmuz ayı bahçelerde otlar ve zararlılarla mücadele edilmesi gereke bir zamandır. Yaz sebzelerinin bir çoğu artık olgunlaşır, ıspanak, marul, yeşil soğan ve üreticiler için ikinci sebze dikimlerinin yapılacağı zamandır.

Temmuz ayında balıklardan; başta istavrit olmak üzere  sardalya, çinekop, sarıağız, akya, orkinos, kaya balığı, trança, sinarit lezzetlidir.

Temmuz ayı, kurumsal çalışanlar için en gözde tatil zamanlarından biridir, özellikle deniz tatili için çok uygundur.

Bu yıl ve önümüzdeki yıllarda herkesin bilinçlenip, ormanlarda mangallı piknikler yapmaması dileğimi tekrarlıyorum.

Show Buttons
Hide Buttons