Ben mecburi hizmete başladıktan birkaç ay sonra, Elazığ’a genç bir vali atandı. Eğer yanılmıyorsam, adamın ilk valilik göreviydi, daha önce Pazar’da kaymakamlık yapmıştı, dolayısı ile teyzem Mualla Telatar ile tanışıyorlardı.

Ben Elazığ’a gittiğimde tanıdığım hiç kimse yoktu, ama ayağımı sürtmüş olmalıyım. Benden birkaç ay sonra sınıf arkadaşım Hikmet Ceran geldi. Şimdi de ailemin tanıdığı vali geldi. Eh ballıyım.

Geçen şubat ayında Vietnam Laos Kamboçya turu yapmış ve tur dönüşü izlenimlerimi bloğumda paylaşmıştım.

Kuzey ekspres gazetesinde bu yazıları gazetelerinde yayınlamak üzere teklif geldi. Ben de kabul ettim. Böylece bu turun izlenimleri tam 4 gün boyunca tam sayfa yayınlandı.

Bundan sonra 4 gün boyunca da Genç hekimler öğütler isimli yazı dizim köşe yazısı olarak yayınlandı.

Bu yazılarla ilgili çok hoş geri dönüşler aldım.

Her gün ‘’nasıl bir insan bunu yapabilir’’ dediğimiz olaylar yaşıyoruz. Sonra olayları her kesin nasıl da farklı yorumladığını görüyoruz. Nasıl olur da aynı olaya, aynı gerçekliğe bakan insanların bu kadar farklı algılayabildiklerine şaşmamak mümkün olmuyor.

Bu gün bazı kelimelerin sözlük anlamlarına baktım.

Gerçek kelimesi ‘’bir durum, bir nesne veya nitelik olarak var olan, varlığı inkar edilemeyen, olgu durumunda olan, hakiki (fizik çevrede var olan her şey)’’,  ‘’asıl, esas, temel (gerçek memleketim Rize)’’, ‘’düşünülen, tasarımlanan, imgelenen şeylere karşıt olarak var olan (iklim ısınması gerçek bir sorun)’’, ‘’bilinçten, istekten bağımsız olarak var olan (ne yazık ki savaşlar  gerçek)’’ anlamlarına geliyor.

Hakikat kelimesi ise aşağı yukarı eş anlamlı Arapça kökenli bir kelime, ancak ‘’sadakat (hakikatli insandır)’’ anlamı da var. Felsefi olarak ise benim ‘’sanal gerçeklik’’ dediğim şeyi, yani ‘’gerçeği kişinin algılayışı’’ anlamı ile de kullanılıyor.

Sanal kelimesi ise matematik biliminde kullanılışı hariç ‘’gerçekte olmayıp, zihinde tasarlanan’’ anlamına geliyor.

Akıl ya da us kelimesi esas olarak ‘’kavram oluşturma ve bunlara göre hükmetme kapasitesi’’ anlamına geliyor. Bu ana anlam yanı sıra ‘’düşünme, anlama ve kavrama gücü (akıl yaşta değil baştadır)’’, ‘’hafıza, bellek ( o gün olan biten her şey hala aklımda) ’’, ‘’tedbirli ( uslu bir çocuk ol) ’’ anlamları taşıyor.

Zihin ise öznel olarak farkında olunan ve beynin düşünme, akıl yürütme, algılama, istek ve inancı kapsayan töz (cevher) olarak tanımlanıyor. Zihin kelimesinin günlük hayatta kullanımı ‘’kafamızın içerisinde dolaşan düşünceler,  kendi kendimize yürüttüğümüz konuşmalar’’ anlamındadır. Bu açıdan bakınca zihin faaliyetlerimiz başkaları tarafından sadece bizim aktardığımız kısmı bilinen en özel, en bize ait alanımızdır.

Her insanın yaşam deneyimleri, eğitimi, içinde bulunduğu doğal ve sosyal çevre bir birinden farklı olduğu için ‘’kavram oluşturma ve bunlara göre hükmetme kapasitesi’’ bir birinden farklı.

Her insanın algı kapasitesi, akıl yürütme şekli, istek ve inançları doğrultusunda ‘’kafasının içerisinde dolaşan düşünceler,  kendi kendine yürüttüğü konuşmalar’’ da bir birinden farklı.

Şu da bir gerçek ki kişinin kendi donanımı, düşünme kapasitesi, konu ile ilgili bilgisi ne kadar azsa, zihni dışarıdan gelen etkilere de o kadar açık oluyor. Bir de insanoğlunun ‘’aidiyet’’ duygusu düşünülünce bir toplumsal öğreti (ideoloji) doğru ya da yanlış, etik ya da değil, kolaylıkla taraftar toplayabiliyor.

Her ‘’gerçek’’, her insanın zihninde değişime uğrayıp, kendine özgü bir ‘’sanal gerçeklik’’ içerisinde algılanıyor.  Ve ne yazık ki ‘’İnsan zihni, çoğu zaman şeytanın çalışma odası’’ gibi işliyor.

Bizim okuduğumuz yıllarda şehirlerde inanılmaz bir terör sarmalı vardı. Her gün  sokaklarda  insanlar öldürülüyordu. Artık bu cinayetler, o kadar alışıldık bir hal almıştı ki, haber değerini bile kaybetmişti. Öldürülen insanların sayıları günde 20-35 arasında  değişmeye başlamıştı.  Hal böyle iken, insanlar iş çıkışı yel yepelek yelken kürek otobüs duraklarına koşar ve alelacele evlerine kapanır, kapılarını da sıkı sıkıya kilitlerdi. Akşam 5.30-6.00’ dan sonra sokaklarda değil herhangi bir insan, bir taksi, hatta sokak hayvanı bile görmek mümkün olmazdı.

Bu şartlarda 12/eylül/1980  ihtilali olmuştu. Evet bu dönemde bir çok demokrasi ihlalleri oldu, ama şurası da bir gerçek ki,  sokak cinayetleri de birden bire son buldu.

Sanırım 1981 yılının mayıs ya da haziran ayı idi.  Bir gurup arkadaş toplanıp sinemaya mı gittik ne yaptık tam hatırlamıyorum, ama akşam saat 9.00-9.30 civarında yurda dönüyorum, yanımda da bana eşlik etmek üzere bir erkek arkadaşım var.

İhtilalin üzerinden aylar geçmiş ve erken sayılabilecek bir saatte, üstelik de Kızılay’ın göbeğinde yürüyor olmamıza rağmen sokaklar  bomboştu. Hala insanlar geç saatlere kadar dışarıda kalmayı göre alamıyordu. Ben de bir an önce yurda gitmek istiyorum, arkadaşıma hadi geç oldu,  hızlıca yürüyelim, üstelik sen bir de beni bıraktıktan sonra bomboş sokaklarda yalnız kalacaksın  diyorum.  Ama arkadaşım nedense hiç acele etmiyor, belki de bana inat gittikçe daha yavaş yürüyor, konuştukça konuşuyor. Halısı kelam, bir türlü yol alamıyoruz. Hiç sabırlı bir insan değilimdir, normalde 3 adım atacağım sürede 1 adım yürüyoruz, ben de bunaldıkça bunalıyorum. Koca cadde sadece insanlardan ıssız değil, arabalar bile tek tük geçiyor. Açıkçası ürküyorum.

Derken bir anda,  o bomboş caddede yanımızdan ölümcül bir hızla ilerleyen bir taksi belirdi ve  bizim sadece 3-4 metre  önümüzde, lastiklerini yaka yaka ani bir fren yaptı.  Arabanın durmasıyla, arka sağ kapının menteşelerinden koparcasına sonuna kadar  açılması bir oldu.

Bundan sonra olanlar ise şu anda bile, film şeridi gibi gözlerimin  önündedir.

Arabadan önce, ön kısmı tek bir banttan ibaret, bilekten incecik bir bantla bağlı, son derece  yüksek topuklu, beyaz ve içinde muhtemelen 45 numara bir ayak olan bir ayakkabı çıktı. Ve sertçe asfalta bastı.  Arkasından upuzun kaslı bir bacak çıktı. Son olarak da en az 1.80 boyunda, geniş omuzlu, sarı kısa peruklu,  beyaz elbise giymiş bir kadın/ adam çıktı. Adamın giydiği elbise ve ayakkabısı Marlyn Monreo’ nun meşhur boyundan bağlı, uçuşan etekli elbise ve ayakkabısının aynısı.

O sıralar henüz Ankara sokaklarında travestilere  pek alışık değiliz. Biz daha ne olduğunu anlayamadan,  arabadan inen adam, o ince topukları üzerinde doğruldu ve eteklerinin ön kısmını  kaldırıp, mevcutları şoförün gördüğünden iyice emin oldu. Ardından da bas bariton bir sesle sıkı bir tehdit savurdu. Söylediklerinden  anladığım kadarı ile şoför ona uygunsuz bir teklifte bulunmuştu, bizimki de sinirlenip,  şoförü kendisi ve bütün sülalesi  dahil olmak üzere aynı teklifle onurlandırmıştı(!). Sözü bitince de kapıyı gene kırarcasına çarparak kapattı. Sonra da hiçbir şey olmamış gibi, küçük çantasını koltuğunun altına sıkıştırıp, o ince topuklar üzerinde, çevik adımlarla, ama güzelce kırıtmayı da ihmal etmeden, önümüzden hızla uzaklaştı.

Bu olay nedense yanımdaki arkadaşımı pek utandırdı, o andan itibaren o  şen sesi kesildi, koşar adım, bir nefeste beni yurda bıraktı. O günden sonra da bir daha yüzüme bakamadı.

Bütün bu etek sahnesi muhtemelen en çok 1-2 dakika sürmüştür, ama hiç unutamam, aklıma geldikçe gülerim.

Elazığ’a gideli daha bir ay olmuş ya da olmamıştı, Hikmet Ceren Elazığ’a askere geldi. Hikmet hem bütün tıp fakültesi hem de asistanlık boyunca birlikte çalıştığım bir arkadaşımdır, aslında aynı gün mecburi hizmet kurası çekmiştik ve ben Fırat Üniversitesi’ni (Elazığ) çekerken o da Bingöl ya da Bitlis gibi bir yeri çekmişti.  Bu kuradan sonra da önce askere gitmeye karar vermiş, acemiliğini geçirdikten sonra Elazığ’a tayin olmuştu.  Onun gelmesi bana inanılmaz bir güven duygusu aşıladı. Tabii ki hemen askeri hastanede işe başladı. Ben büyük bir sevinçle arkadaşımın askeri hastaneye geldiğini hastanedeki diğer arkadaşlara anlatınca, bir başka mecburi arkadaşımız da orada çalışan bir sınıf arkadaşı olduğunu anlattı. Hepimiz kendimizi çok gariban ve yalnız hissettiğimiz için bir öğlen vakti askeri hastaneye gidip oradaki doktorlarla tanışmaya karar verdik. Fazla da zaman kaybetmeden bir gün, öğlen tatilinde, arabalarımıza doluşup askeri hastaneye gittik. Önceden haber verdiğimiz için bizi bahçede karşıladılar, biz 8-10 kişi idik, onlar belki biraz daha kalabalık idiler. Bahçedeki çardakta çay içip çok güzel bir yarım saat geçirdik, buluşmaya devam kararı alıp işimize döndük. Bu buluşma askeri hastanede bir heyecan dalgası yarattı, her kes bizi görmek için bahçeye geldi, hemşireler, doktorlar, çalışanlar belki 50 kişi ile tanıştık.

Bu kalabalıkta en çok aklımızda kalan Avni adında bir teğmen oldu. Son derece sempatik, konuşkan, esprili bir insandı, bizi gülmekten kırdı geçirdi. Toplantıya birkaç dakika geç kalmıştı ve bize yetişmek için araba ile gelmişti, arabasını da hemen yanımıza park etmişti. Bu nedenle 06 plakalı, beyaz renkli bir Renault 9 kullandığını biliyorum. Aslında araba modellerini hiç tanımam, hele hele plakadan kimin arabası olduğunu anlamak bana göre hiç değildir. Bu konuda hiçbir zaman başarılı olamadım, ama çok yakın bir zamanda araba almaya niyetli olduğumdan o sıralarda araba modellerine bakıyordum.

Ben Elazığ’a ilk gittiğim zamanlar renkli kıyafetlerim ve modern makyajım ile son derece dikkat çekiyordum. Bu rengarenk halimle bir de Elazığ caddelerinde tabana kuvvet yürürdüm, mümkün olduğu kadar servise binmezdim. Bir gün gene evden çıktım, hızlı hızlı şehre doğru yürüyorum. Evden çıkalı daha 20 metre bile olmamıştı ki önümden 06 plakalı beyaz bir Renault 9 geçti. Acaba Avni mi diye arkasından baktım, Avni de beni fark etmiş olmalı ki 4-5 metre önümde zınk diye durdu ve dikiz aynasından o da beni tanımak için dikkatle baktı. Avni askeri kıyafeti ile şoför koltuğunda oturuyor, yanında da başka bir adam var. Geri geri gelmeye başladılar, ben de ona zahmet olmasın diye hızlıca hatta adeta koşarak arabaya yetiştim ve arka koltuğa atladım. Büyük bir samimiyetle konuşmaya başladık. Şoför koltuğunun baş desteği olduğu için ben Avni’nin sadece askeri kıyafetinin yakasını ve asker traşlı başını profille ense tıraşı arası bir açıdan görüyorum, aslında gördüğüm en net şey asker traşlı bir kafa ve gözlük sapı. Yolcu koltuğundaki adamdan ise hiç ses çıkmıyor, hatta vücut dilinden oldukça utandığını anlıyorum. Elazığ’da erkekler tanımadığı kadınlarla pek de konuşmaya hevesli olmadıklarından adamın halinden hiç şüphelenmedim.

O sıralar henüz Elazığ’ı da tam olarak bilmiyorum, ama işe gidiyorum dedikten sonra kabaca hastane tarafına doğru gidiyoruz, bu kadarından eminim. Hastane yönünde epeyce yol aldıktan sonra, ana yoldan başka bir yola saptık,  Avni ‘’buradan da gidebiliriz’’ dediği için hala hiç şüphelenmiyorum. Gittiğimiz yol bir müddet sonra bozulmaya başladı, tam bu sırada Avni sandığım adam kafasını bana doğru çevirip ‘’artık tanışmamızın vakti geldi’’ demesin mi? Aaa baktım yüz başka bir yüz, gözlük başka bir gözlük, kısaca adam Avni değil. Aklımdan bin bir düşünce geçti, hiç bilmediğim bir yerde hiç bilmediğim iki adamla bir arabanın içindeyim, üstelik arabaya koşa koşa atlamışım, bir de adam işler nasıl diye sorduğunda ona ‘’biliyorsun işte bizim işler yorgunluk’’ diye cevap vermişim. Zınk diye dondum. Çığlık atsam, arabaya koşa koşa kendim bindim, histerik kahkahalar atsam, durumum hiç de gülünecek bir hal değil. Adama ‘’ben sizi tanıdığımı düşünmüştüm’’ diye zavallı bir açıklama yaptım. Artık yüz ifadem ne hal aldı ise adam Elazığ’da bol bol bulunan pavyonlarda çalışıp da gündüz gözü ile iş tutmak isteyen bir hayat kadını olmadığımı anında anladı. Üstelik Avni’yi de tanıyordu. Beni hemen bırakmak istediler, ama bulunduğumuz yeri bilmiyordum, böylece beni hastanemi kolayca bulabileceğim bir noktaya getirdiler ‘’tamam burası’’ diyerek kendimi sokağa attım. Ama yolun karşısına geçip de kendi hastaneme ulaştığımda, artık histerik şekilde gülüyordum. Şimdi geri dönüp baktığımda ne büyük bir tehlike atlatmış olduğumu anlıyorum. Hala o dama ‘’BİZİM İŞLER YORGUNLUK’’  dediğime yanarım.